Znaczenie szat liturgicznych i ich kolorów

Tematy związane ze sprawowaniem sakramentów i sakramentaliów: ich struktura, posługi w zgromadzeniu liturgicznym, prawo liturgiczne
Awatar użytkownika
DariuszJ
Posty: 268
Rejestracja: 29 sty 2021, 17:41
Wyznanie: katolicyzm
Podziękował/a: 229
Podziękowano: 234
Płeć:

Nieprzeczytany post

W pierwotnym Kościele szaty liturgiczne nie różniły się od świątecznej odzieży zakładanej przez wiernych, która od IV wieku zaczęła przyjmować kształt ubioru liturgicznego. Szaty liturgiczne wskazują na tożsamość osoby, pełniącej określone zadania. Różnorodność szat wskazuje na istnienie różnych stopni święceń i posług w Kościele. Szatą wspólną dla wszystkich wyświęconych i usługujących jest alba, którą przepasuje się na biodrach cingulum (jest ono opcjonalne w zależności od kroju alby), symbolizujące wstrzemięźliwość i służbę Bożą. Pod albę powinno włożyć się humerał, jeżeli nie osłania ona zwykłego stroju obok szyi. Albę można zastąpić komżą, jeżeli nie zakłada się na nią ornatu lub dalmatyki.

Humerał to kawałek płótna, który zakłada się na ramiona, a jego praktycznym zadaniem jest zasłonięcie stroju w okolicach szyi. Wywodzi się z chusty noszonej na ramionach przez ludzi wyższych warstw społecznych. Do grona szat liturgicznych został zaliczony w IX wieku i jest używany po dziś dzień. Modlitwa towarzysząca wkładaniu tej szaty, wskazuje na jej symbolikę przyłbicy zbawienia dla odparcia napaści szatańskich. Alba jest długą, białą szatą, posiadającą długie rękawy. Jej nazwa wywodzi się od koloru białego i symbolizuje czystość duszy. Skróconą wersją alby jest komża. Stuła jest szeroką wstęgo zakładaną przez duchownych. Biskup i prezbiter zakładają ją na oba ramiona, a diakon na lewe ramię. Stuła symbolizuje władzę i godność urzędu. Ornat to szata zakładana przez kapłanów, w różnych kolorach liturgicznych. Szatą własną diakona jest dalmatyka, która jest podobna do ornatu, jednak odróżnia ją szczególnie to, że posiada rękawy. Jest symbolem nadprzyrodzonej sprawiedliwości i radości. Kapa to długi płaszcz w różnych kolorach liturgicznych — może być używana przez duchownych podczas nabożeństw i błogosławieństw.

Warto w tym miejscu wymienić również insygnia biskupie, które używane są podczas liturgii. Mitra to liturgiczne nakrycie głowy używane przez biskupów i infułatów. Ma ona podobną symbolikę jak humerał — symbolizuje hełm zbawienia. Jej dwa rogi oznaczają Stary i Nowy Testament. Infułaci używają prostej, białej mitry, tzw. mitry simplex. Biskup podczas liturgii ma założoną mitrę, m.in. gdy idzie w procesji (poza procesjami eucharystycznymi), siedzi, głosi homilię, odbiera dary od wiernych i błogosławi. Pastorał do insygniów biskupich zalicza się od XI wieku. Zakrzywienie u góry oznacza pasterską troskę biskupa o swoje owce. Jego środkowa część oznacza służbę umacniania ludu w wierze, a dolna oznacza pasterskie zachęcania, napominanie i karcenie. Od XII wieku papieże używają pastorału prostego, zakończonego krzyżem. Pierścień, który biskup powinien nosić zawsze, jest znakiem urzędu i godności biskupa.

Niektóre szaty liturgiczne posiadają rozmaite kolory. Do takich szat zalicza się stuła, ornat, dalmatyka i kapa. Pierwsze zasady dotyczące kolorów liturgicznych zostały określone w IX wieku. Od XII wieku w Rzymie został ustalony pewien kanon kolorów liturgicznych, a od XIII wieku opisał go papież Innocenty III. Biały kolor szat liturgicznych stosowany jest w święta o charakterze radosnym, czyli w Narodzenie Pańskie, Wielkanoc, święta Pańskie (nie dotyczące męki Chrystusa), Matki Bożej oraz Świętych Wyznawców. Kolor czerwony jest używany w uroczystość Zesłania Ducha świętego, podczas liturgii Wielkiego Piątku, sakramentu bierzmowania, a także podczas obchodów ku czci świętych męczenników i w święta Pańskie związane z męką Chrystusa. Zielony kolor szat używany jest w niedziele i dni powszednie okresu zwykłego. Symbolizuje on nadzieję, odrodzenie i sprawiedliwość. Kolor fioletowy oznacza żałobę i pokutę. Używa się go w Adwencie, Wielkim Poście i podczas liturgii pogrzebowej, podczas której można włożyć również szaty koloru czarnego. Kolor różowy używany jest tylko dwa razy w ciągu roku liturgicznego: w trzecią niedzielę Adwentu i czwartą niedzielę Wielkiego Postu. Oznacza radość ze zbliżających się Świąt.
Fragment książki: Dariusz Jaskólski, Katolickie ciekawostki, Wyd. Ridero 2020
"Deus caritas est, et qui manet in caritate, in Deo manet, et Deus manet in eo".
1J 4,16b

"Bóg jest miłością: kto trwa w miłości, trwa w Bogu, a Bóg trwa w nim". 1J 4,16b
Miśka

Nieprzeczytany post

" Do takich szat zalicza się stuła, ornat, dalmatyka i kapa. "
A co to jest? i po co to zakładają??

Naprawdę bywa, że księża się na różowo ubierają?! ale to musi zabawnie wyglądać.... jeszcze takiego nie widziałam...
Awatar użytkownika
DariuszJ
Posty: 268
Rejestracja: 29 sty 2021, 17:41
Wyznanie: katolicyzm
Podziękował/a: 229
Podziękowano: 234
Płeć:

Nieprzeczytany post

[mention]Miśka[/mention], tak jak to wynika z opisu, dana szata ma swoje znaczenie. Na przykład stuła symbolizuje władzę i godność urzędu - diakona, prezbitera (kapłana) i biskupa.

Odnośnie koloru różowego, to jeżeli w danej parafii nie ma szat w tym kolorze, to w trzecią niedzielę Adwentu i czwartą Wielkiego Postu, można użyć szat w kolorze fioletowym - może dlatego nie widziałaś. ;)
"Deus caritas est, et qui manet in caritate, in Deo manet, et Deus manet in eo".
1J 4,16b

"Bóg jest miłością: kto trwa w miłości, trwa w Bogu, a Bóg trwa w nim". 1J 4,16b
Miśka

Nieprzeczytany post

DariuszJ pisze: 02 lut 2021, 8:22 @Miśka, tak jak to wynika z opisu, dana szata ma swoje znaczenie. Na przykład stuła symbolizuje władzę i godność urzędu - diakona, prezbitera (kapłana) i biskupa.

Odnośnie koloru różowego, to jeżeli w danej parafii nie ma szat w tym kolorze, to w trzecią niedzielę Adwentu i czwartą Wielkiego Postu, można użyć szat w kolorze fioletowym - może dlatego nie widziałaś. ;)
Pytałam jeszcze o dalmatykę i kapę... nie odpowiedziałeś... znaczy sie nie wiesz?
Awatar użytkownika
DariuszJ
Posty: 268
Rejestracja: 29 sty 2021, 17:41
Wyznanie: katolicyzm
Podziękował/a: 229
Podziękowano: 234
Płeć:

Nieprzeczytany post

Miśka pisze: 02 lut 2021, 9:08
DariuszJ pisze: 02 lut 2021, 8:22 @Miśka, tak jak to wynika z opisu, dana szata ma swoje znaczenie. Na przykład stuła symbolizuje władzę i godność urzędu - diakona, prezbitera (kapłana) i biskupa.

Odnośnie koloru różowego, to jeżeli w danej parafii nie ma szat w tym kolorze, to w trzecią niedzielę Adwentu i czwartą Wielkiego Postu, można użyć szat w kolorze fioletowym - może dlatego nie widziałaś. ;)
Pytałam jeszcze o dalmatykę i kapę... nie odpowiedziałeś... znaczy sie nie wiesz?
Podałem przykład stuły, bo informacje odnośnie pozostałych szat, znajdziesz w zacytowanym fragmencie mojej książki:
Szatą własną diakona jest dalmatyka, która jest podobna do ornatu, jednak odróżnia ją szczególnie to, że posiada rękawy. Jest symbolem nadprzyrodzonej sprawiedliwości i radości. Kapa to długi płaszcz w różnych kolorach liturgicznych — może być używana przez duchownych podczas nabożeństw i błogosławieństw.
"Deus caritas est, et qui manet in caritate, in Deo manet, et Deus manet in eo".
1J 4,16b

"Bóg jest miłością: kto trwa w miłości, trwa w Bogu, a Bóg trwa w nim". 1J 4,16b
Miśka

Nieprzeczytany post

Ups! wyszło na jaw, że nie doczytałam! Dobra spadam, nic tu po mnie. Może zajrzę jeszcze.
Awatar użytkownika
abi
Posty: 1104
Rejestracja: 02 lut 2021, 15:48
Wyznanie: katolicyzm
Podziękował/a: 253
Podziękowano: 579

Nieprzeczytany post

znam to z praktyki ...stula sluzy do tego zeby zwiazywac rece mlodych
zeby sie zawsze trzymali razem
cale zycie
:)
nie spodziewajcie sie po mnie ani wiedzy, ani mądrości
Awatar użytkownika
Magnolia
Posty: 6837
Rejestracja: 29 sty 2021, 11:31
Wyznanie: katolicyzm
Podziękował/a: 3192
Podziękowano: 3441
Płeć:

Nieprzeczytany post

abi pisze: 02 lut 2021, 16:21 znam to z praktyki ...stula sluzy do tego zeby zwiazywac rece mlodych
zeby sie zawsze trzymali razem
cale zycie
:)
Ale chyba nie tylko... pamiętam że w konfesjonale tez kapłan ma stułę.;-)

A czy u was całuje się stułę po spowiedzi? Skąd to się wzięło ? Ja tego z dzieciństwa nie pamiętam, nikt nas tego nie uczył, a zmieniając miejsca zamieszkania jednak tu sa takie zwyczaje...
A jak u Was?
mgr teologii,
„Bóg pragnie, aby wszyscy byli zbawieni i doszli do poznania prawdy” (1 Tm 2,4)
Awatar użytkownika
abi
Posty: 1104
Rejestracja: 02 lut 2021, 15:48
Wyznanie: katolicyzm
Podziękował/a: 253
Podziękowano: 579

Nieprzeczytany post

ja caluje krzyzyk na stule ze postaram sie wiecej nie pobladzic...na znak skruchy
nie spodziewajcie sie po mnie ani wiedzy, ani mądrości
Awatar użytkownika
Krzysiek
Posty: 593
Rejestracja: 02 lut 2021, 16:04
Wyznanie: katolicyzm
Podziękował/a: 530
Podziękowano: 378
Płeć:

Nieprzeczytany post

U mnie już nie całuję się. Nawet nie zawsze przewiesza przez drzwi konfesjonału, to nieelegancko by bylo się dopominać.
Awatar użytkownika
Dominik
Posty: 1971
Rejestracja: 29 sty 2021, 10:48
Wyznanie: katolicyzm
Podziękował/a: 582
Podziękowano: 1548
Płeć:

Nieprzeczytany post

Dziś dzień różanego ornatu :)
Nie bój się, robaczku Jakubie,
nieboraku Izraelu!

Izajasza 41, 14

Przekaż mi 1% podatkuKLIK
Efezjan
Posty: 30
Rejestracja: 28 lut 2021, 19:27
Wyznanie: katolicyzm
Podziękował/a: 3
Podziękowano: 13
Płeć:

Nieprzeczytany post

Dominik pisze: 12 gru 2021, 11:34 Dziś dzień różanego ornatu :)
Dodajmy jedyny taki w całym roku liturgicznym. Niedziela Gaudete. "Radujcie się zawsze w Panu", jak pisze Apostoł Paweł.
Awatar użytkownika
Dominik
Posty: 1971
Rejestracja: 29 sty 2021, 10:48
Wyznanie: katolicyzm
Podziękował/a: 582
Podziękowano: 1548
Płeć:

Nieprzeczytany post

Jak jeden? Dwa takie dni są gdzie ksiądz zakłada taki ornat. W trzecią niedzielę adwentu i czwartą Wielkiego Postu
Nie bój się, robaczku Jakubie,
nieboraku Izraelu!

Izajasza 41, 14

Przekaż mi 1% podatkuKLIK
Efezjan
Posty: 30
Rejestracja: 28 lut 2021, 19:27
Wyznanie: katolicyzm
Podziękował/a: 3
Podziękowano: 13
Płeć:

Nieprzeczytany post

Dominik pisze: 12 gru 2021, 19:31 Jak jeden? Dwa takie dni są gdzie ksiądz zakłada taki ornat. W trzecią niedzielę adwentu i czwartą Wielkiego Postu
Alem gafę strzelił. Masz rację!
ODPOWIEDZ