.png)
Trzecia księga Pięcioksięgu (pierwszych pięciu ksiąg ST). Przyjęty w języku polskim tytuł "Księga Kapłańska", powinien właściwie brzmieć "Księga Lewicka", ponieważ jest przekładem łacińskiego tytułu Liber Leviticus (Wulgata), który z kolei jest odpowiednikiem nazwy nadanej tej księdze w Septuagincie, greckim przekładzie Biblii hebrajskiej. Nazwa "Księga Kapłańska" ma charakter opisowy, tzn. dotyczy ludzi pełniących służbę w świątyni, których ogólnie uważa się za potomków Lewiego.
Treść:
I. Ofiary (1,1-7,38)
A. Ofiara całopalna (1, 1-1 7)
B. Ofiara pokarmowa (2,1-16)
C. Ofiary biesiadne (3,1-17)
D. Ofiara za grzechy (4,1-5,13)
E. Ofiara przebłagalna (5,14-6,7)
F. Obowiązki kapłanów związane ze składaniem ofiar (6,8-7,38)
II. Poświęcenie Aarona i jego synów (8,1-10,20)
III. Prawa dotyczące czystości i nieczystości (11,1-16,34)
A. Zwierzęta czyste i nieczyste (11,1-47)
B. Poród (12,1-88)
C. Choroby skóry (13,1-14,57)
D. Wycieki (15,1-33)
E. Dzień Przebłagania (16,1-34)
IV Prawo Świętości (17,1-26,46)
A. Pouczenie dotyczące krwi (17,1-16)
B. Kontakty seksualne (18,1-30)
C. Różne prawa dotyczące świętości (19,1-22,33)
D. Święta (23,1-44)
E. Przedmioty rytualne i bluźnierstwo (24,1-23)
F. Szabat i lata jubileuszowe (25,1-55)
G. Błogosławieństwa i przekleństwa (26,1-46)
H. Dodatek na temat składania ślubów i dziesięciny (27,1-34)
Powszechnie się przyjmuje, że Księga Kapłańska w obecnej postaci istnieje od VI w. przed Chr. Obecnie jednak niektórzy uczeni dowodzą, że powstała ona we wczesnym okresie monarchii albo jeszcze wcześniej i zawiera opisy rytuałów z okresu Pierwszej, a nie Drugiej Świątyni.
Ogólnie można by przyjąć, że Księga Kapłańska jest wytworem długiego procesu rozwoju, w czasie którego dodawano do niej teksty i dokonywano jej rewizji. Niezależnymi częściami, wliczonymi przez ostatnich redaktorów do Księgi Kapłańskiej, są nie tylko regulacje dotyczące ofiar w rozdz. 1-7 oraz "Prawo Świętości", lecz cała ta księga składa się z istniejących wcześniej zbiorów prawnych, które przypuszczalnie odzwierciedlają tradycje różnych sanktuariów istniejących w okresie monarchii; to może wyjaśniać pewne rozbieżności w opisach obrzędów, które pojawiają się w tej księdze. Wiele materiałów w poszczególnych zbiorach jest bardzo starych, niekiedy sięgają najwcześniejszego okresu historii Izraela, a przepisy i praktyki kultowe z pewnością zachowywały swą ważność z pokolenia na pokolenie, tak że obrzędy z czasów Pierwszej Świątyni mogły być sprawowane w zasadniczo nie zmienionej postaci w okresie Drugiej Świątyni.
Przepisy kultowe zawarte w Księdze Kapłańskiej mogą jednak nie zawsze dokładnie odzwierciedlać rytuały, jakie sprawowano w każdym z sanktuariów. Autorzy księgi przedstawili raczej idealny, wiązany z postacią Mojżesza, wzór kultu i społeczeństwa, który nie zawsze musiał odpowiadać rzeczywistości. Na przykład, wydaje się bardzo wątpliwe, by w praktyce kiedykolwiek przestrzegano roku jubileuszowego, w przeciwieństwie do roku szabatowego.
Rozdz. 1-7 poprzedzają teksty o ustanowieniu kapłanów w rozdz. 8-10, ponieważ zawierają one przepisy kultowe dotyczące ofiar składanych przy tej okazji. Cechą charakterystyczną w ten sposób powstałej wspólnoty kultowej była "świętość", tzn. jej oddzielenie od innych narodów, aby przynależała tylko do Boga. Dlatego rozdz. 11-15 zawierają zbiór praw, których przestrzeganie ma zapewnić narodowi czystość rytualną, najistotniejszą częścią tego zbioru jest opis Dnia Przebłagania w rozdz. 16 - dnia, w którym zostają usunięte wszelkie ślady nieczystości. Pozostałe rozdziały składają się głównie z "Prawa Świętości", które zostało tak nazwane z powodu stale powracających słów: "Bądźcie świętymi, bo ja jestem święty, Pan, Bóg wasz"; (Kpł 19,2), a zawiera wymogi dotyczące codziennego życia ze względu na wolę bycia świętym narodem.
Fragment złożony z błogosławieństw i przekleństwa (Kpł 26) i faktycznie stanowiący podsumowanie całej tej księgi, osiąga punkt kulminacyjny w groźbie wygnania narodu, jeśli nie będzie on okazywał posłuszeństwa Bogu (Kpł 26,26-39). Do kodeksów prawnych i traktatów pochodzących z obszaru starożytnego Bliskiego Wschodu często dodawano błogosławieństwa i przekleństwa, a czasami także groźbę uprowadzenia narodu do niewoli, ale w Księdze Kapłańskiej groźbie tej towarzyszą słowa nadziei, że lud będzie pokutował i powróci do swojej ziemi (Kpł 26,40-45). Z tego powodu wydaje się prawdopodobne, że Księga Kapłańska może stanowić odpowiedź na upadek królestwa Izraela (721 r. przed Chr.) i Judy (586 r. przed Chr.) oraz wygnanie i że miała dostarczyć programu odnowy społeczności Izraela, jakiej oczekiwali autorzy tej księgi.
Program ten został zrealizowany na kilka sposobów:
Po pierwsze, pisarze należący do tradycji kapłańskiej, zbierali i przechowywali podstawowe prawa, które stanowiły fundament życia wspólnoty, ale znalazły się w niebezpieczeństwie zapomnienia o nich z powodu rozdarcia spowodowanego obcymi najazdami. Wszystkie prawa zostały więc przedstawione jako przykazania Boże, przekazane na Synaju na początku historii narodu Izraela i mające obowiązywać po wszystkie czasy (27,34).
Po drugie, pisarze ci wyjaśniają narodowi przyczyny tragedii, która go spotkała. Wykorzystali w tym celu nauczanie wielkich przedwygnaniowych proroków, których działalność w znacznej mierze pozostała niezauważona. Tragedia narodu była karą za stałe łamanie przez Izrael warunków przymierza zawartego na Synaju (26,44-45). Szkoła kapłańska dawała wyraz temu przesłaniu, zwracając uwagę na prawa przymierza, aby następnie wskazać, w jaki sposób Izraelici je łamali.
Po trzecie, pisarze ci starali się przekonać, do wiernego przestrzegania tych praw w przyszłości, bo są one jedyną gwarancją narodowego i religijnego przetrwania (26,3- 13). Stale ponawiane nauczanie i napominanie, aby osiągnąć ten cel, jest charakterystyczną cechą Księgi Kapłańskiej: zwłaszcza "Prawo Świętości" ma formę dłuższej mowy na ten temat. Ponadto dawne prawa zostały ponownie ukazane jako fundament wspólnoty, żyjącej pod kierownictwem kapłanów: Szabat (23,2); lata szabatowe i jubileuszowe (25,1-22) i prawa dotyczące czystości (rozdz. 11-15) stają się znamiennymi cechami narodu. Co najważniejsze, na nowo zinterpretowano cały system ofiarniczy i jedną świątynię, gdzie można było go realizować. Celem wszystkich składanych ofiar miało być odtąd przebłaganie, usunięcie zgubnych skutków grzechu wobec jednostki, wspólnoty i świątyni. Stąd o wiele silniejszy niż dotąd nacisk na ofiary, które przede wszystkim składano w tym cel u, a więc ofiary za grzechy i ofiary przebłagalne (4,1-6,7), oraz na wielki Dzień Przebłagania (rozdz. 16).
Ten kodeks kapłański regulował życie narodu aż do zniszczenia świątyni i ustania składania ofiar w 70 r. po Chr. Zawarte w nim wyobrażenie o ofierze, grzechu i winie jednak przetrwało jako forma, w której NT, cytujący Księgę Kapłańską ponad sto razy, stara się zrozumieć, zwłaszcza w Liście do Hebrajczyków, śmierć Chrystusa jako jedną, wszystko zadośćczyniącą, przebłagalną ofiarę za grzechy. W późniejszym judaizmie koncentrowano się przede wszystkim na prawach dotyczących czystości i nieczystości, bardzo rozwiniętych w literaturze rabinackiej, zarówno jako klucz do życia w czystości i sposób samookreślenia narodu, który utracił ziemię i świątynię.
Encyklopedia Biblijna :. praca zbiorowa, "Vocatio", Warszawa 1999
za zgodą Oficyny Wydawniczej „Vocatio” :.
https://biblia.wiara.pl/doc/422844.stary-testament/6
Prof Marcin Majewski zakreślając tło starożytnego Izraela przekonuje, że Księga ta zawiera głęboka teologię historii zbawienia. Choć zdaje sobie sprawę, że współcześnie bardzo trudno jest czytać o starożytnych rytuałach...i się nie nudzić.
Wykład bardzo ciekawy:Ten 7 minutowy filmik w formie bardzo skróconej, ale tez przejrzystej wyjaśnia co znajdziemy w Księdze kapłańskiej: